Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2015

Τί είναι?? - Άν ακόυς κι εσύ στην τηλεόραση οικονομικόυς όρους και δεν καταλαβαίνεις τι σημαίνουν όλες οι απαντήσεις είναι εδώ!




Μνημόνιο 

είναι μία έκθεση - αναφορά - έγγραφο το οποίο υπογράφουν δύο μεριές: αυτή που το επιβάλλει και αυτή που δεσμεύεται να το εφαρμόσει. 
Πρόκειται για μία σειρά από μέτρα τα οποία επιβάλλει ο Α ο οποίος "κρατάει στη ζωή" τον Β, ώστε ο Β να μπορέσει να εξυγιανθεί. Αν ο Β δεν το τηρήσει, τότε είναι πολύ πιθανόν ο Α να σταματήσει να τον βοηθάει κι έτσι να επέλθει το μοιραίο. 
Για παράδειγμα, εν καιρό οικονομικής κρίσης, τα κράτη που έχουν οικονομικά προβλήματα υπογράφουν μνημόνια ώστε να δεσμευτούν ότι θα κάνουν τις απαραίτητες ενέργειες που θα τους υποδειχθούν, ώστε να καταφέρουνε να εξυγιάνουν τα δημοσιονομικά τους και να συνεχίζουν να λαμβάνουν οικονομική βοήθεια για να μην καταρρεύσουν. 

Είναι δηλαδή σαν ένα συμβόλαιο με κάποιους όρους που θα πρέπει να τηρήσει η μεριά που δεσμεύεται να το εφαρμόσει. 

Αυτός που επιβάλλει το μνημόνιο, είναι στην ουσία σαν να επεμβαίνει στη διακυβέρνηση μίας χώρας, μιας και ορίζει σε μεγάλο βάθος τι θα λειτουργήσει και πως.


Ομόλογα 

είναι κάποιοι τίτλοι που μπορεί να εκδίδει το δημόσιο ή κάποιοι οργανισμοί - τράπεζες, κλπ ώστε να έχουν άμεση εισροή χρημάτων. 

Είναι κάτι σαν δανεισμός χρημάτων από τον κόσμο. Τα ομόλογα είναι ουσιαστικά κάποιοι τίτλοι, που βγαίνουν προς πώληση στον κόσμο. Για να τα αγοράσει ο κόσμος και να βγει και αυτός κερδισμένος, του δίνουν κάποιο ποσοστό κέρδους. 
Ο κόσμος αγοράζει τα ομόλογα ώστε να αυξήσει το κεφάλαιό του, με την προϋπόθεση όμως ότι θα του επιστραφούν τα χρήματά του συν το κέρδος που ορίζουν τα ομόλογα, μετά από κάποια χρόνια. 

Έτσι το κράτος βάζει άμεσα στα ταμεία του τα χρήματα που πήρε από την πώληση αυτών, τα χρησιμοποιεί και μετά από χρόνια τα επιστρέφει με προσαύξηση, σε αυτούς που αγοράσανε τα ομόλογα. 


Βέβαια ενέχουν και κάποιο ρίσκο: για παράδειγμα τώρα στην οικονομική κρίση, με το κούρεμα που έγινε, οι άνθρωποι, οι οργανισμοί, κλπ που κατείχαν ομόλογα του δημοσίου χάσανε περίπου τα μισά λεφτά από το κεφάλαιο που "επένδυσαν" αγοράζοντάς τα.


ΑΕΠ

 είναι τα αρχικά των λέξεων Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Ουσιαστικά τοαεπ είναι το χρηματικό σύνολο όλων των προϊόντων και υπηρεσιών που παράχθηκαν σε μία χώρα. 
Όλες οι υπηρεσίες και τα προϊόντα μιας χώρας που παράχθηκαν, αντιστοιχούν σε κάποιο χρηματικό ποσό. Το σύνολο των χρημάτων αυτών, αποτελούν το αεπ. Το ΑΕΠ μετριέται ανά έτος και ουσιαστικά δηλώνει τη συνολική παραγωγική δύναμη μιας χώρας και το άθροισμα της αξίας όλων των προϊόντων και υπηρεσιών που η χώρα παρήγαγε σε ένα έτος. 

Όσο μεγαλύτερο, τόσο καλύτερα.


Δημόσιο χρέος 

είναι το χρέος που έχει ένα κράτος σε χρήματα. 

Για την ακρίβεια, ένα κράτος για να συντηρηθεί, χρειάζεται χρήματα. Αν ξοδεύει περισσότερα από όσα βγάζει, τότε δημιουργείται κάποιο χρέος, μιας και δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του με μόνο τα έσοδά του. 
Οπότε για να καλύψει τις ανάγκες του και να καλύψει το κενό εξαιτίας του δημοσίου χρέους που προκύπτει, είτε θα αντλήσει τα χρηματικά ποσά από τους φορολογούμενους με διάφορους φόρους, είτε με εξωτερικό δανεισμό. 

Αυτό όμως δεν θα μειώσει το δημόσιο χρέος. Απλά θα καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες για το τρέχον έτος βάσει του προϋπολογισμού, και μάλιστα, πολλές φορές θα το αυξήσει κιόλας, με αποτέλεσμα πχ του χρόνου να είναι ακόμα μεγαλύτερο. 

Για να μειωθεί, θα πρέπει να αυξηθούν τα έσοδά του (θα πρέπει ο κρατικός προϋπολογισμός να παρουσιάζει πλεόνασμα) και μόνο έτσι σταδιακά θα μπορέσει με τα χρόνια να εξαλειφθεί. 

Μπορεί να είναι είτε βιώσιμο, είτε μη βιώσιμο.


PSI 

είναι ένας οικονομικός όρος προερχόμενος από τα αρχικά των λέξεων Private Sector Involvement (Εμπλοκή Ιδιωτικού Τομέα) 

Πρόκειται για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο δανεισμό μίας χώρας και για την ακρίβεια, στην αγορά ομολόγων της. 
Πιο συγκεκριμένα, τράπεζες, επενδυτικές - ασφαλιστικές εταιρείες, ασφαλιστικά ταμεία εσωτερικού - εξωτερικού, κλπ αποτελούν τον ιδιωτικό τομέα. Χωρίς το PSI, μόνο κράτη θα δανείζανε μία χώρα. 

Έτσι με αυτόν τον τρόπο μία χώρα αποκτάει επιπλέον χρήματα μιας και έχει περισσότερους δανειστές.


Πρωτογενές πλεόνασμα 

είναι κάτι σχετικά απλό. Αν πχ το κράτος έχει περισσότερα έσοδα παρά έξοδα και τα έσοδα αυτά δεν προκύπτουν από δανεισμό, τότε έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα. 

Για παράδειγμα ας δούμε την έννοια αυτή σχετικά με το κράτος. 
Το κράτος έχει έσοδα και έξοδα. Κάποια από αυτά τα έσοδα είναι από υπηρεσίες και προϊόντα που εξάγει και τα υπόλοιπα είναι από τους δανειστές του. 

Τα έξοδα που έχει είναι η πληρωμή των μισθών, τόκων δανείων, κλπ. 

Αν λοιπόν τα έσοδα που έχει μόνο από αυτά που εξάγει και όχι αθροιστικά με αυτά που δανείστηκε, είναι περισσότερα από τα συνολικά της έξοδα, τότε έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα. 

Αν όμως στα έσοδα συνυπολογίσουμε και αυτά του δανεισμού και είναι πάλι περισσότερα από τα έξοδα, τότε το πλεόνασμά μας δεν είναι πρωτογενές. 

Τα ίδια ισχύουν και για οτιδήποτε συναλλάσσεται με χρήματα όπως είναι επιχειρήσεις, εταιρίες, κλπ.


CDS 

είναι τα λεγόμενα ασφάλιστρα κινδύνου τα οποία ουσιαστικά αποτελούν μία ασφάλεια για τα χρήματα που δανείζει μία χώρα σε μία άλλη. 


Είναι τα αρχικά των λέξεων Credit Default Swap. 

Τα CDS τα εκδίδουν τράπεζες, επενδυτικά ταμεία και διάφορα άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. 

Τώρα, αν κάποιος δανείσει μία χώρα, ασφαλίζει ουσιαστικά το ποσό που της δάνεισε με cds σε κάποιο από τα παραπάνω χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. 

Το κάνει αυτό για να μη ρισκάρει να χάσει τα λεφτά που δάνεισε. 

Αν πχ η χώρα χρεοκοπήσει, τότε δεν χάνει τα λεφτά του, αλλά αποζημιώνεται από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που του δώσανε τα cds. 


Όπως δηλαδή λειτουργούνε και όλες οι ασφάλειες! (ασφάλεια κλοπής αυτοκινήτου, πυρός, κλπ)


Spreads 

είναι ένας οικονομικός όρος που ακούστηκε πολύ στην Ελλάδα. 
Δείτε τώρα τι ακριβώς είναι τα spreads: Μία χώρα όπως πχ η Γερμανία δανείζεται με επιτόκιο 2% και δανείζει σε άλλη χώρα αυτά τα λεφτά. 

Αν το επιτόκιο δανεισμού μιας χώρας είναι 5% (3% μεταφρασμένο σε 300 μονάδες μιας και το κάθε 1% μεταφράζεται σε 100 μονάδες του spread. + 2% της Γερμανίας), τότε αυτό σημαίνει ότι τα spreads της είναι 300 μονάδες. 

Δηλαδή είναι το επιτόκιο δανεισμού της (3% = 300 μονάδες), χωρίς το επιτόκιο δανεισμού της χώρας (της Γερμανίας) από την οποία δανείστηκε (2%). 

Όταν λέμε ότι εκτινάχθηκαν τα spreads της Ελλάδας πχ στις 1600 μονάδες, εννοούμε το εξής: 

♦ έστω δανειζόμαστε από τη Γερμανία 

♦ η Γερμανία δανείζεται με 2% επιτόκιο και μας δίνει αυτά τα λεφτά με κάποιο επιτόκιο (ανάλογα με το ρίσκο) 

♦ άρα για να έχουνε φτάσει τα spreads μας στις 1600 μονάδες, σημαίνει ότι μας δανείζει με επιτόκιο 16% +2% = 18% 

Είναι πολύ απλά η διαφορά επιτοκίου του δανειζόμενου με τον δανειστή, μεταφρασμένη όχι σε ποσοστό αλλά σε 100στάδες για κάθε 1% διαφορά.


EFSF

 είναι το λεγόμενο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. 
Πρόκειται για ένα ταμείο με πολλαπλούς ρόλους. 
Το efsf δημιουργήθηκε για να παρέχει χρηματοδότηση και γενικά οικονομική βοήθεια σε διάφορα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. 

Για παράδειγμα, κράτη μέλη που μπορεί να μην μπορούν να δανειστούν χρήματα (να βγουν στις αγορές, κλπ) τα στηρίζει το ταμείο αυτό. 

Τα αρχικά EFSF προέρχονται από τις λέξεις European Financial Stability Facility.


Κούρεμα χρέους 

είναι μία διαδικασία η οποία γίνεται για να μειωθεί το χρέος μίας χώρας. 

Μία χώρα για να καλύψει τις ανάγκες της, δανείζεται χρήματα από άλλα κράτη ή και από τον ιδιωτικό τομέα, πουλώντας ουσιαστικά σε αυτούς, ομόλογά της.
Όταν για κάποιον λόγο (όπως πχ αν κινδυνεύει με χρεοκοπία), θα πρέπει να μειώσει το χρέος της ώστε να συνεχίζει να "ζει" και να μπορεί να το αποπληρώνει στους δανειστές της, τότε κάνει κούρεμα χρέους με την προϋπόθεση να το δεχτούν οι δανειστές της. 

Η σημασία της έννοιας κούρεμα χρέους, δεν είναι άλλη από την εξής: 

η μείωση του χρέους της, μέσω ανταλλαγής των παλιών ομολόγων που κατέχουν οι δανειστές, με καινούρια χαμηλότερης αξίας. 

Έτσι η χώρα θα χρωστάει λιγότερα χρήματα και οι δανειστές μπορεί να δεχτούν, γιατί ακόμα κι έτσι, τους συμφέρει σε αντίθεση με το να χρεοκοπήσει και να μην πάρουν καθόλου χρήματα. 

Για παράδειγμα αν ένα ομόλογο κάνει 10 ευρώ και το έχει αγοράσει ο δανειστής, τότε πχ μετά από 5 χρόνια θα πάρει για αυτό 14 ευρώ (τα νούμερα είναι τυχαία). 

Με το κούρεμα χρέους, το κράτος του λέει δώσε μου πίσω το ομόλογο των 10 ευρώ, κι εγώ θα σου δώσω ένα άλλο αξίας 5 ευρώ (50% κούρεμα) και θα στο αποπληρώσω μετά από 5 χρόνια παίρνοντας 7 ευρώ (κούρεμα ομολόγων). 

Έτσι ο δανειστής έχει υποστεί ζημιά 5 ευρώ + 2 ευρώ τόκους.


Τρόικα 

είναι μία επιτροπή για να το πούμε πολύ απλά, που αποτελείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. 
Είναι ρωσική λέξη και σημαίνει "η άμαξα που την σέρνουνε 3 άλογα". 
Πρόκειται για μία τριμελή επιτροπή (χωρίς εθνικότητα) που μπορεί να επέμβει σε μία χώρα παρέχοντας οικονομική βοήθεια (κάποιο δάνειο) με την προϋπόθεση όμως να ρυθμίζει διάφορα οικονομικά, διοικητικά, ελεγκτικά και άλλα τέτοια θέματα στη χώρα που δάνεισε. 

Τώρα σε καιρό οικονομικής κρίσης, η τρόικα ρυθμίζει την εξυγίανση των δημοσιονομικών, κλπ στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. 

Δηλαδή τους έχει δώσει κάποιο δάνειο για να μην καταρρεύσουν και προσπαθεί όμως να τις κάνει να "λειτουργούν σωστά" ώστε μακροπρόθεσμα να εξυγιανθούν (να μπορούν να τα "βγάζουν πέρα" μόνες τους) χωρίς τη βοήθειά της.


Grexit 

είναι μία καινούρια λέξη που ήρθε από το εξωτερικό, η οποία δημιουργήθηκε από τις λέξεις Greece και exit. 
Με τη σύνθετη λέξη grexit, αναφερόμαστε στην έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη όπως είναι εύκολο να αντιληφθούμε. 
Οπότε στην ουσία με αυτή τη φράση αναφερόμαστε και σε πιθανή πτώχευση - χρεοκοπία - εξαθλίωση της χώρας μας ή μπορεί αντιθέτως και σε πιθανή ανάκαμψη, "απεξάρτηση από τρίτους" και απαλλαγή από τη μιζέρια. 

Αυτό είναι σίγουρα μία μεγάλη αλλαγή με απρόβλεπτες συνέπειες (ή αρνητικές ή θετικές όπως προαναφέραμε ή ακόμα και μία "μίξη" αυτών).


Πτώχευση κράτους 

είναι η κατάσταση στην οποία μπορεί να επέλθει ένα κράτος, που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις οικονομικές του υποχρεώσεις και να τις αποπληρώσει. 

Κατά την πτώχευση κράτους, το κράτος σταματάει να πληρώνει τους δανειστές και τα χρέη παραγράφονται, κάνει στάση πληρωμών (σταματάει να πληρώνει μισθούς, συντάξεις, κλπ) και γενικά σταματάει να ανταποκρίνεται στις εσωτερικές και εξωτερικές οικονομικές του υποχρεώσεις (άτακτη πτώχευση - χρεοκοπία). 
Η μόνη πηγή εσόδων πλέον κατά την πτώχευση, είναι τα εσωτερικά εισοδήματα, μιας και χάνει την αξιοπιστία του και δεν το δανείζει κανένας. 

Αντίστοιχα τυχόν κεφάλαια σε ένα πτωχευμένο κράτος, εξαιτίας της έλλειψης εμπιστοσύνης, φεύγουν στο εξωτερικό. 

Η ζημιά για τους απλούς πολίτες είναι ανυπολόγιστη και για να ξαναπατήσει το κράτος στα πόδια του μετά από πτώχευση, απαιτεί επώδυνες θυσίες για τους πολίτες του και παίρνει πολύ χρόνο. 

Στον αντίποδα υπάρχει και η ελεγχόμενη πτώχευση - χρεοκοπία κατά την οποία αναζητούνται διάφορες διευκολύνσεις ώστε να καταφέρει το κράτος να ορθοποδήσει και να λειτουργήσει πάλι κανονικά.


υφεση 

είναι ένας όρος που υποδηλώνει μία δραστηριότητα που μειώνεται γενικά. 

Πολλές φορές συναντάμε τον όρο ύφεση στην οικονομία. 
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κατά μέσο όρο στο σύνολο, λιγοστεύουν οι επιχειρήσεις, μειώνονται οι τζίροι, τα έσοδα, οι θέσεις εργασίας και όλα αυτά. 

Καλύτερα ονομάζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση οικονομική ύφεση και υποδηλώνει τη συρρίκνωση της οικονομίας πχ μίας χώρας. 

Όταν μία τέτοια κατάσταση υπάρχει για πολύ καιρό, τότε η χώρα σιγά σιγά πιάνει πάτο. 

Το αντίθετό της είναι η ανάπτυξη και οι χώρες που έχουν τέτοια ονομάζονται αναπτυσσόμενες χώρες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου